Keert het tij?

Over ‘The Quiet Revival’ en hoe als kerk daarop te reageren

‘Zie je dat kerkgebouw daar?’ Daan Molenaar, Nelleke Plomp-Rodenburg en ik staan op een druk kruispunt in de Londense wijk Clapham. En Daan wijst naar een gebouw aan de rand van een parkje, iets verderop: de Holy Trinity Clapham. ‘Aan deze kerk was ooit the Clapham Sect verbonden. En een van de bekendste leden van deze groep is William Wilberforce, bekend van zijn strijd voor de afschaffing van slavernij. Zullen we er zondag naar toegaan?’

We waren het weekend van 22-23 november 2025 niet toevallig in Londen. Er werd een prikkelende conferentie georganiseerd, met als titel: Responding to Rebirth. De organisatie was in handen van twee bekende schrijvers en podcastmakers, Justin Brierley en Glen Scrivener. Er is wat gaande onder de jonge generatie (Gen Z), zo signaleren zij op basis van een onderzoek van The Bible Society. In het onderzoek wordt onder andere een groei van jonge kerkgangers zichtbaar:

The most dramatic church growth is among young adults, particularly young men. In 2018, just 4 per cent of 18–24-year-olds said that they attended church at least monthly. Today, says The Quiet Revival, this has risen to 16 per cent, with a notable rise in the proportion of young men attending.

Aan de hand van sprekers met verschillende achtergronden (en uit verschillende denominaties) proberen ze met statistieken, analyses en ervaringen te duiden of er inderdaad sprake is van een rebirth, een opleving van geloof. Daan en Nelleke schrijven in hun nieuwsbrief De Verspieders uitgebreider over de inhoud van deze conferentie (abonneren en lezen kan hier!). Er zijn drie dingen die ik hier wil delen:

• True story?

  Wat ik boeiend vind aan deze dag, is de vorm. Het programma biedt een lens waardoor impliciete, lokale ervaringen in verschillende kerken expliciet worden gemaakt. Het bouwt daardoor aan een narratief, met heuse metaforen. Een voorbeeld is het beeld van de getijden van de zee: ‘Is het tij weer aan het keren?’ Ik ben nieuwsgierig of het narratief breder weerklank gaat vinden, zowel in praktijken als in statistieken.

• Careful about culture

  Culturele analyses spelen een nadrukkelijke rol. Niet verrassend, want een van de organisatoren, Glen Scrivener, schreef het boek The Air We Breathe: daarin laat hij – in lijn met auteurs als Tom Holland – zien hoe de christelijke traditie onze wereld en waarden heeft gevormd. Een spreker als Mike Royal benoemt tegelijkertijd de gevaren van christelijk nationalisme: laat het ‘heb je naaste lief als jezelf’ niet kapen door influencers en politieke agenda’s.

• Show, don’t tell

  Verschillende sprekers benoemen het belang van een nederige houding (‘waak voor triomfalisme’) en een innerlijk leven (‘doe alles in gebed’). Prachtig hoe dit ook echt zichtbaar wordt gemaakt tijdens de conferentie door Sarah Yardley van 24/7 Prayer. Dit wordt ook benoemd door Elizabeth Oldfield: er is vriendschap nodig, zegt ze, en tijd om met elkaar op te trekken, de uitnodiging om mee te doen en een open en nieuwsgierige omgeving.

Afijn, we staan dus op dat drukke kruispunt in Clapham. De dag ná de conferentie, op zondag, bezoeken we Holy Trinity Clapham. Ik ben er wel van onder de indruk om hier op historische grond te staan. En onder de indruk van de gastvrije gemeenschap, die het evangelie handen en voeten probeert te geven. Ze bouwen letterlijk – het gebouw wordt vernieuwd – en figuurlijk aan een gemeenschap die in de woorden van Wilberforce ‘goodness fashionable’ maakt.

Dico Baars