Eind goed. Een protestantse kijk op euthanasie in Nederland. Theo Boer, KokBoekencentrum Utrecht 2022, 128 blz., € 12,99
Theo Boer, hoogleraar Ethiek van de Gezondheidszorg aan de PThU, schreef een scherp en tegelijkertijd warm essay over euthanasie. Vijftig jaar geleden bogen kerken en christenen in Nederland zich als eersten over de vragen rond euthanasie. Vandaag is euthanasie medisch, ethisch en juridisch een bijna alledaags verschijnsel. Juist Theo Boer kan er zo indringend over schrijven, omdat hij zelf lange tijd lid was van een Regionale Toetsingscommissie Euthanasie. Een belangrijke vraag van hem blijft: zijn we in deze discussie scherp genoeg gebleven? Euthanasie kan een goede oplossing zijn. Toch geeft hij scherp aan dat het altijd een laatste redmiddel blijft en om verschillende redenen nooit vanzelfsprekend.
Subtiel en helder maakt hij duidelijk dat achter elke vraag om euthanasie een dringende en existentiële hulpvraag zit. Wat vraagt iemand nu ten diepste als hij om euthanasie vraagt? Vragen om het eind van je leven kan ook inhouden vragen om een einde aan dit leven, een leven dat op deze manier voor mensen een hel geworden is. Pijn kan zoveel met een mens doen en alles doordringen, dat geen uitweg meer gezien wordt. Achter de vraag om euthanasie kan een angst voor een pijnlijk sterven liggen, evenals de angst voor doorleven bij ondraaglijk lijden. Er komt nog een derde aspect bij. Euthanasie kan ook symbool staan voor een zelfgewild en zelf-geregisseerd leven. Alsof iemand de keuze zou hebben om niet te sterven en dan kiest voor zijn levenseinde.
Wat Theo Boer helder schildert, is dat protestanten in Nederland in de afgelopen decennia te onbekommerd met de problematiek omgingen. Een vaak gehoorde redenering: het leven is je door God gegeven. Je mag het aan het einde van je leven ook weer zelf aan Hem teruggeven. De indruk wordt dan gewekt dat we in autonomie vrijelijk zeggenschap hebben over dat geschenk. Maar daar spreekt dan weinig respect uit voor de Gever van het geschenk, God.
Ik wens dit boekje toe dat het uitgebreid in de gemeente aan de orde komt. In kringen van predikanten en voorgangers, maar ook in pastorale kringen van bezoekers en vrijwilligers. De vraag hoe we omgaan met ons levenseinde zal alleen maar toenemen. Protestanten hebben dan ook echt wat te melden, pastoraal en ethisch, aldus Theo Boer. Dit essay is daar al een sprekend voorbeeld van.
Evert Westrik, predikant protestantse gemeente Boskoop
Comments