Hoe belijden wij Jezus als Heer in 2019? Waar zou een geloofsbelijdenis van vandaag over moeten gaan? Hoe geven we gerechtigheid actief vorm in onze samenleving? Jim Wallis schreef er een boek over, Jart Voortman recenseert.
Even voorstellen
Jim Wallis raakt eind jaren zestig vervreemd van de kerk waarin hij opgroeit. Wallis houdt zich bezig met racisme en armoede. In zijn kerk wordt gezegd dat het christelijk geloof niets te maken heeft met politiek. Het geloof is persoonlijk. Jim Wallis gaat door met actie voeren, leest communistische boeken, maar ervaart ook een spirituele leegte. Het lezen van de Bergrede en Matteüs 25 brengt hem terug bij het christelijk geloof. In 1971 richt hij met anderen de Sojourner gemeenschap op. Ze geven ook een blad uit dat sinds 1975 Sojourner Magazine heet.
Geloven in tijden van crisis
Anne Kooi maakte studie van het denken van Jim Wallis. Herman Noordergraaf hielp bij het maken van een concept van dit boekje. Het afgelopen jaar was Jim Wallis de drijvende kracht achter de verklaring Reclaiming Jesus, a Confession of Faith in Time of Crisis. De verklaring heeft een vergelijkbare structuur als de Barmen Thesen. Inhoudelijk is het eveneens verwant. Wat mij betreft is het een sterke tekst. Het is een oproep tot bekering en een waarschuwing tegen meegaandheid en het negeren van verzoekingen.
Jezus belijden als Heer in 2019
In elk van de zes artikelen wordt begonnen met een Bijbeltekst. Vervolgens wordt uitgelegd wat dit betekent. Niet meedoen met racisme en nationalisme. Compassie hebben met vluchtelingen. Leugens ontmaskeren. En autocratisch leiderschap verwerpen, omdat Jezus zegt dat we elkaar moeten dienen. ‘America first’ wordt een ketterij genoemd. De toepassing van de aangehaalde Bijbelteksten op de thema’s is zonder meer verantwoord.
Een andere blik op onze welvaart
Anne Kooi gaat nader in op de achtergronden van Wallis’ theologie. Een belangrijke stelling van hem is: geloof is persoonlijk, maar geen privé-aangelegenheid. Inspirerend zijn bepaalde passages, waarin hij gedurfd een Bijbeltekst midden in onze economische werkelijkheid plaatst: ‘Hier is een GSM. Sommige grondstoffen worden onder erbarmelijke omstandigheden gedolven. Herkennen wij in de uitbuiting van de arbeiders het roepen van de man aan de kant van de weg in de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan?’ Wat betekent de beschrijving van de eerste christelijke gemeenschap in Handelingen 2 voor ons denken over economie?
Een evangelie zonder gerechtigheid
Wallis verzet zich tegen de ‘Atonement-only-gospel’: ‘Het evangelie van de zelfhulp, persoonlijke groei, welvaart en parochiaal nationalisme met een exclusief paspoort voor de hemel’. In dit evangelie ontbreekt een visie op gerechtigheid. Wallis wil de evangelische termen als ‘Altar Call’ en ‘The great awakening’ toepassen op de ongelijkheid in onze maatschappij.
Tot slot
Een kritische kanttekening bij Wallis kan zijn dat hij problemen soms erg vereenvoudigt. Migratie bijvoorbeeld. Een land heeft het recht om te bepalen wie er op zijn grondgebied mag wonen. Het is denk ik onmogelijk om op politiek niveau alleen maar uit te gaan van de gedachte: wij moeten deze mensen helpen. Je moet ook rekening houden met wat je land aankan. Toch is veel van wat in dit boek naar voren komt inspirerend. Het zet je aan het denken. Veel citaten van Wallis blijven onvertaald.
Jart Voortman was jarenlang predikant in verschillende protestantse kerken. Momenteel werkt hij in het middelbaar en hoger beroepsonderwijs als docent.
Jim Wallis, Evangelisch criticus van president Trump. Anne Kooi en Herman Noordegraaf, Parthenon Almere 2019, 110 blz, € 9,50
Klik op de afbeelding om naar de site van de uitgever te gaan en het eerste hoofdstuk van het boek gratis te downloaden.