Piles of Slain, Heaps of Corpses. Reading Prophetic Poetry and Violence in African Context.
Jacob Onyumbe Wenyi. Cascade Books Eugene Oregon 2021. 224 blz. Paperback: € 24,99. E-book: € 17,99.
Jacob Onyumbe Wenyi groeide op in het door geweld geteisterde Congo. Tegenwoordig is hij rooms-katholiek priester. Hij is daarnaast aan twee universiteiten in Congo werkzaam. Aan de ene universiteit als hoogleraar Oude Testament en aan de andere als universitair docent Vredesstudies. Een manier om met het geweld en de trauma’s om te gaan was voor hem het schrijven van gedichten en een roman. Als dichter herkende hij wat Nahum in zijn profetische poëzie doet. Bij Ellen F. Davis promoveert Onyumbe op dit bijbelboek, waarbij hij sterk let op de poëtica van Nahum.
Zijn exegetisch model bestaat uit drie onderdelen. Allereerst analyseert hij de Congolese context: een half jaar sprak hij met mensen uit rooms-katholieke parochies in Goma (Noord-Kivu) en in Bukavu (Zuid-Kivu) om te horen wat zij hebben ervaren aan geweld en trauma’s. Vervolgens komt de exegese, waarbij Onyumbe eerst de literaire aspecten behandelt en vervolgens de historische context analyseert. Volgens Onyumbe is Nahum een combinatie van een klaaglied over de val van de stad en een orakel tegen de volkeren. Volgens Onyumbe moeten we bij de exegese van Nahum niet kijken naar de val van Ninevé, maar kijken voor wie dit profetenboek is bedoeld: de mensen in Juda die getraumatiseerd zijn door de gewelddadigheden van de Assyriërs in Juda en de andere landen. Nahum is er diep van overtuigd dat God Ninevé zal laten ervaren wat het onder andere Juda heeft aangedaan. Dat is de wraak van God, waar Nahum mee begint: God laat Ninevé zelf ervaren wat het bij andere volkeren heeft aangericht. Op die manier zet God recht en breekt God de macht en trots van de Assyriërs. Als Nahum beschrijft welke gewelddadigheden er over Ninevé komen, geeft hij geen historisch verslag, maar beschrijft hij in feite wat Juda is overkomen. Voor Onyumbe is het daarom niet noodzakelijk te veronderstellen dat Nahum geschreven is vanuit de ervaring dat Ninevé verwoest is. Volgens Onyumbe heeft het boek Nahum twee thema’s: de aanwezigheid van God in tijden van gewelddadige crises en het verwoorden van de traumatische ervaringen van de Judeeërs. De laatste stap is dat hij laat zien op welke manier de beschrijving van Gods rol in tijden van geweld en de traumatische ervaringen de Congolese gemeenschappen kunnen helpen in hun zoektocht naar Gods aanwezigheid in hun eigen tijd, naar recht en gerechtigheid en naar vrede. Een indrukwekkend boek, dat ook helpt om de poëtica van andere profetenboeken beter te begrijpen. Matthijs Schuurman, predikant van de Hervormde Gemeente Oldebroek (PKN).